پوپولیسم (عوام گرایی) چیست ؟

آوریل 1, 2018

✅ پوپولیسم چیست؟؟؟

🔘”پوپولیسم” را به اشکال مختلف تعریف کرده اند.من اگر بخواهم پوپولیسم را در یک عبارت کوتاه بیان کنم آن را نظام فکری ای می دانم که بر فضیلت بی سوادی پای می فشارد!!!

🔘پوپولیست ها هم عوام زده اند، هم عوام فریب!

آن ها به زبان توده های کم سواد سخن می گویند و توده های کم سواد را در مقابل طبقه ی باسواد و نخبه تهییج و تحریک می کنند.

🔘پوپولیسم همان طور که از ریشه ی لغوی اش (Popular) برمی آید، ادّعای “مردمی” بودن دارد ولی کدام مردم؟ مردمی که نگاهی غیرکارشناسانه، بدوی، روزمرّه و عُرفی-عادتی-عاطفی به همه چیز دارند!!!

🔘هرکدام از ما به درجاتی دچار پوپولیسم هستیم. هر وقت که نظر عوامانه را به نظر کارشناسی و تخصّصی ترجیح می دهیم یک پوپولیست هستیم!

نمونه هایی از گزاره های پوپولیستی را که در محاورات روزمرّه ی ما شنیده می شوند ذکر می کنم:

🔘”مگر پدربزرگ ها و مادربزرگ های ما مشاوره ی پیش از ازدواج می رفتند که سال های سال به خوبی و خوشی کنار هم زندگی می کردند؟!”

🔘”این داروهای شیمیایی یک جا را درست می کنند، صدجا را خراب می کنند،داروهای گیاهی طبیعی اند و به بدن صدمه نمی زنند!”

🔘”جلوگیری از بارداری دخالت در کار خداست، روزی دست خداست، خدایی که دندان دهد نان دهد!”

🔘”این همه آدم حتمأ یک چیزی می فهمند که دارند این کار را می کنند! مگر می شود این همه آدم اشتباه کنند؟!”

⭕️”پوپولیسم” چگونه “بازتولید” می شود؟؟؟

دو جریان گرچه به ظاهر ضد هم تقویت کننده ی پوپولیسم هستند.

🔘یکی جریاناتی که با باورهای عوامانه کاسبی می کنند.
🔘و از آن طرف متخصّصان و نخبگانی که حاضر نیستند از “برج عاج” فرود آیند و برای مخاطب غیرمتخصّص حرف بزنند و بنویسند، هم تقویت کننده ی پوپولیسم هستند.

🔘گاهی که با برخی همکاران پزشک، روانپزشک یا روانشناسم در محافل اجتماعی و حتّی مهمانی ها می نشینم می بینم که آن ها آن قدر حتّی در محاورات روزمرّه از اصطلاحات تخصّصی (چه به جا و چه نا به جا!) استفاده می کنند که ارتباط شان با بخش بزرگی از بدنه ی اجتماع قطع می شود. این گروه از نخبگان برج عاج نشین هم ناخواسته آب به آسیاب پوپولیست های کاسبکار می ریزند.

🔘رسالت روشنفکر این است که با توده ی مردم صحبت کند، با زبانی که برای آن ها قابل فهم باشد و در عین حال سخت مراقبت کند که دچار عوام زدگی و عوام فریبی نشود. این کار، کار آسانی نیست و نیاز به تمرین و مراقبت دارد. کاری است شبیه بندبازی!

جمال محمدی

مشاور نماینده مجلس شورای اسلامی