بازی های ناخود آگاه در روابط

فوریه 13, 2021

روانشناس معروف آقای اریک برن (Eric Berne)  معتقد هستند ما بعضی مواقع درگیر یک سری رفتار ها و بازی ها ناخودآگاه در رفتار هامون می شیم.

که به دنبال تایید دیگران و نوازش آنها باشیم. جالبیش ایجاست که خودمون هم نمی دونیم داریم بازی می کنیم ولی این بازی ها بخش زیادی از مواجهه ما با جهان بیرون رو تشکیل می دهد.

 نکته مهم این است که تا جایی ما بدونیم و خود آگاه باشد این بازی ها مشکلی وجود ندارد. چون می دونیم داریم بازی می کنیم و می تونیم متوقفش کنیم .

ولی وقتی که خودمون هم نمی دونیم درگیر این جنس بازی هستیم آن وقت هستش که تاثیر آن می تواند خیلی مخرب باشد.

بگذارید با چند تا مثال از این رفتار ها به درک عمیق تری از آن برسیم :

۱- یکی از این بازی ها  معروف به بازی “آیا وحشتناک نیست ؟!!؟؟” هستش:

این بازی ۳ نفر و بیشتر بازیگر دارد.

شما  فکر کنید ۲ نفر زمانی که تنها هستند مجادله ها و مباحث آنها عادی و در حد طبیعی هستش. ولی به محض اینکه نفر سومی وارد میشه ، مهمونی می رن و یا تماشا گری دارد این رابطه،  یکی از زوجین به این بازی دست می زنند، و شروع می کند به لحاظ عاطفی و عصبی تحریک کردن طرف مقابل برای اینکه اون به نقطه خشم برسد، فریاد بکشد و یک عکس العمل بد نشون بده و رو به تماشاگر ها برگرده بگه “آیا وحشتناک نیست ؟!!؟؟” نگاه کنید رفتارش رو با من، ببینید من چه چیزی رو دارم تحمل می کنم.

که در نتیجه آن این شخص بتواند از مظلوم واقع شدنش نوازش دریافت کند. بعبارتی از این حسی که من یک قربانی هستم در این رابطه و یا از چه ماجرای سختی میام بیرون بخواد دقیقا نوازش دریافت کند.

نشونه این بازی این است که وقتی ۲ تایی هستیم رابطه خوب هستش و درست پیش میره  و به محض اینکه تماشاگری به بازی اضافه می شود شروع می کنیم بازی “آیا وحشتناک نیست ؟!!؟؟” رو انجام می دیم.

۲-مثال بعدی بازی ” اگه بخاطر تو نبود “ هستش.

مثال یک خوانومی رو میخوام بیارم که میخواست بازیگر شود،  و همسرش مخالف این موضوع بود. حال با پا در میانی قرار بر این می شود او در یک تئاتر نقش آفرینی کند. ایشون معتقد بودند که مثلا من مرلین مونرو زمانه خواهم بود اگر همسرم بگذارد  ” اگه بخاطر این نبود ” من می توانستم اسکار بگیرم.  خلاصه تست می دن و در یک تئاتر محلی قبول می شود و چند دقیقا قبل اجرا زمانی که پرده را کنار می زنند از اضطراب وجود جمعیت و هیاهوی تماشاگران بیهوش میشود.  و او اینجا می فهمد که اساسا در تمام عمرش بازیگری صدای حقیقی او نبوده است  و اساسا توان این که مورد قضاوت این همه چشم  قرار بگیرد از او خیلی بیشتر است. و اینجا می فهمد که با همسری ازدواج کرده بوده که به صورت ناخودآگاه که مخالفت کنه  و او با ترس خود  مواجه نشه و در واقع بگه ” اگه بخاطر تو نبود ” من الان می توانستم جایگاه مهمی داشته باشم.

و با این بازی به دنبال تایید هستیم مثلا میگیم اگر بخاطر پول قسط و خانواده نبود الان من کارمندی نمی کردم و کسب و کار خودم رو داشتم. و میگیم ” اگه بخاطر تو نبود ” اینجوری نمی شد. و در نهایت هم بدنبال تایید دیگران و خودمون هستیم که حتی به خودمون ثابت کنیم که من بزدل نیستم و ” اگه بخاطر تو نبود ”  و شرایط بیرونی باعث شد که اونجوری نشم.

و کلی بازی دیگر ….

تمام بازی ها در جهت این است که ما مسئولیت زندگی کردن  و زیستن رو  بعهده نگیریم و داریم یه جوری به یک منبع بیرونی عودت و ارجاع می دیم  و میگیم ما این وسط فقط یک قربانی هستیم.

افشای بازی ها قدرت بازی ها رو کم می کند .

شما یک صحنه احساسی رو در یک فیلم می بینید و بعض کرده واشک میریزید ولی اگر همون لحظه دوربین برگردد و عوامل پشت صحنه و .. رو ببینید و افشا شه که این یک بازی بیش نیست، قدرت اون احساس گرفته میشود. در نتیجه افشای بازی ها قدرت بازی ها رو کم می کند .

هر چند همه انسان ها در مقابل این افشا شدن مقاومت می کنند.

حال با این حرفا ما بدنبال بازی های دیگران هستین نسبت به خودمون ولی اساساً این مطلب راجع به خود من و شماست و نه دیگران . اول باید ما از خودمون آغاز کنیم نه دیگران. میدونیم که چقدر مواجه سختی هستش، “مواجه من با خودم”  که بدانیم ما یک عمری هستش که داریم یک بازی رو انجام می دیم.

جمال محمدی

مشاور حوزه اقتصاد سیاسی

مدیر عامل شرکت آینده زرین